महात्मा गांधी राष्ट्रीय ग्रामीण रोजगार हमी योजना (MGNREGA)

परिचय

महात्मा गांधी राष्ट्रीय ग्रामीण रोजगार हमी योजना (MGNREGA) ही भारत सरकारची अत्यंत महत्वपूर्ण रोजगार हमी योजना आहे. ग्रामीण भागातील प्रत्येक कुटुंबातील १८ वर्षांवरील इच्छुक नागरिकांना **वर्षाकाठी १०० दिवस मजूर म्हणून रोजगार मिळण्याची हमी** या योजनेद्वारे दिली जाते.

योजनेची उद्दिष्टे

• ग्रामीण बेरोजगारी कमी करणे.
• गरिब कुटुंबांना आर्थिक सहाय्य उपलब्ध करणे.
• स्थायी ग्रामीण विकास साधणे.
• जलसंवर्धन, वृक्षारोपण व शाश्वत विकास प्रकल्पांना चालना.

योजनेची वैशिष्ट्ये

• प्रत्येक कुटुंबाला **१०० दिवस रोजगाराची हमी**.
• महिलांसाठी **किमान ३३% रोजगार राखीव**.
• मजुरी **थेट बँक खात्यात DBT द्वारा** जमा.
• कामाची नोंदणी, उपस्थिती आणि मजुरी पूर्णपणे डिजिटल.

अंमलबजावणी प्रक्रिया

१) अर्ज प्रक्रिया

• ग्रामपंचायत कार्यालयात अर्ज सादर करणे.
• १८ वर्षांवरील सदस्यांचा समावेश.

२) जॉब कार्ड जारी

• १५ दिवसांच्या आत जॉब कार्ड उपलब्ध.
• कुटुंबातील सर्व सदस्यांची माहिती नोंद.

३) रोजगार उपलब्धता

• १५ दिवसात जवळच्या प्रकल्पावर रोजगार उपलब्ध.

४) मजुरी वितरण

• मजुरी **१५ दिवसांच्या आत थेट बँकेत जमा**.
• ग्रामसभेद्वारे पारदर्शकता सुनिश्चित.

आवश्यक कागदपत्रे

• आधार कार्ड
• मतदार ओळखपत्र
• बँक खाते तपशील
• जॉब कार्ड (असल्यास)

संपर्क

• दिभना ग्रामपंचायत कार्यालय
• तालुका पंचायत रोजगार कार्यालय
• अधिकृत संकेतस्थळ: https://nrega.nic.in